دژ تاریخی الموت یكی از مشهورترین قلعه های تاریخی ایران است كه در ۱۲۰ كیلومتری شهر قزوین واقع شده و شهرتی بین المللی دارد. شهرت این قلعه به خاطر «حسن صباح» مروج مذهب اسماعیلیه در دوره سلجوقی است. حسن صباح پس از رانده شدن از دربار «ملكشاه سلجوقی» برای فراگیری اصول مذهب اسماعیلیه نزد «فاطمیان مصر» رفت و در مدت كوتاهی به «داعی كبیر» ملقب شد.
او پس از بازگشت، سراسر ایران را برای پیدا كردن مقری برای فعالیت خود زیر پا گذاشت و در نهایت منطقه «الموت» را به عنوان مكانی برای فعالیت های خود انتخاب كرد. به خاطر حملات گسترده ای كه در دوره های مختلف به قلعه صورت گرفته است، چیز زیادی از آن باقی نمانده اما در سال های اخیر كاوش های باستان شناسی بخش های كوچكی از قلعه را قابل مشاهده كرده است. قلعه الموت در كوه های روستای گازرخان بنا شده است.
جاده قزوین- الموت جاده ای پیچ درپیچ است با آسفالتی نامناسب و فاقد علائم راهنمایی به سمت قلعه. اگر ماشین شخصی برای رفتن به الموت انتخاب شود پس از طی اتوبان قزوین و رسیدن به عوارضی دوم اتوبان كرج - قزوین مسافران باید جاده فرعی ای را كه به سمت راست می رود پیش بگیرند. از این نقطه حدود ۱۲۰ كیلومتر تا قلعه فاصله است. در جاده علائم راهنمایی به سمت «معلم كلایه» وجود دارد.
در ۲۰ كیلومتری «معلم كلایه» جاده به دو راه تقسیم می شود. متاسفانه در این دوراهی هیچ علامت راهنمایی وجود ندارد. اما جاده سمت راست مسیری است كه به سمت قلعه می رود. در ۹ كیلومتری معلم كلایه نیز یك تابلوی بزرگ راهنما بر سر دوراهی وجود دارد. این جاده مستقیماً به طرف قلعه می رود و ۳۸ كیلومتر با آن فاصله دارد. اما جاده ای كه در سمت چپ وجود دارد به طرف اثر طبیعی ملی دریاچه اوان می رود و هشت كیلومتر با آن فاصله دارد.
بقیه مسیر دارای تابلوهای راهنمایی است. جاده تا پای قلعه الموت آسفالته است اما آسفالت آن وضعیت مناسبی ندارد. به دلیل باریك و پیچ دار بودن جاده امكان تردد اتوبوس در آن نیست. كمی بالاتر از روستای گازرخان، قلعه الموت با تابلوی قهوه ای رنگ كوچكی مشخص شده است. بقیه مسیر كه ۴۹۵ پله دارد، باید پیاده طی شود. در ابتدایمسیر پله های سنگی وجود دارد اما در ادامه پلكان چوبی وجود دارد. طی این مسیر زیاد مشكل نیست و به طور متوسط ۴۰ دقیقه طول می كشد.
● دریاچه اوان
دریاچه زیبای اوان (ovan) در حلقه چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد و در ارتفاع هزار و ۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این دریاچه كه بیش از ۷۰ هزار متر مربع مساحت دارد، تنها از آب چشمه های موجود در كف دریاچه تغذیه می شود و عمیق ترین بخش آن به عمق ۵/۷ متر در جنوب شرقی واقع شده است.
غیر از گونه های درختی دست كاشت مانند بید، چنار، تبریزی، سیب، آلبالو، گیلاس، سنجد، فندق و گردو، گیاهان علفی مانند گون، كنگر، شیرین بیان و گونه های مختلف دیگر از خانواده گرامینه و لگومینیوزه هم در حوزه آبخیز اوان وجود دارند. از گیاهان داخل دریاچه هم می توان به نی بن در آب و گیاهان غوطه ور خوشاب و چنگال آبی اشاره كرد.
از گونه های جانوری اطراف اوان می توان به كل و بز - كه به علت شكار بی رویه و تخریب زیستگاه آنان كاهش چشمگیری یافته اند - پلنگ، خرس قهوه ای، روباه، شغال، گرگ، گراز، شنگ، سیاه گوش (گربه وحشی)، انواع عقاب ها، دال، دلیچه، شاهین، جغد، كبك، فاخته، داركوب، سبزقبا، زاغی و انواع گنجشك سانان، قورباغه، لاك پشت و خرچنگ اشاره كرد. انواع ماهی از جمله قزل آلای رنگین، كپور و اردك ماهی نیز در آب اوان زندگی می كنند.
اعتقادی وجود دارد مبنی بر اینكه این دریاچه بازمانده دریاچه بزرگ «كاسپین» است. دلیلی كه برای این مدعا می آورند تغییریافتگی نام كاسپین به قزوین است. تلفظ درست نام دریاچه ovan است. به معنی محل گرد آمدن آب.
● روستای گازرخان
گازرخان روستایی تاریخی است در پایین قلعه الموت. آداب و رسوم این روستا بسیار جذاب و دیدنی است. رقص محلی مردم گازرخان در عروسی ها با سیلی زدن خانواده عروس و داماد به یكدیگر همراه است.تابستان فصل مناسبی برای دیدن این منطقه است.
الموت و اوان را یك روزه هم می شود دید. كسانی كه دوروزه به این منطقه سفر می كنند می توانند شب را كنار دریاچه اوان چادر بزنند یا در مراكز اقامتی نزدیك قلعه بگذرانند.